Tryb życia i dieta oparta na produktach zawierających substancje szkodliwe, a także te niedostarczające koniecznych witamin, minerałów i tłuszczów (w tym kwasów tłuszczowych) w ogóle lub we właściwych proporcjach, które są bardzo istotne (np. stosunek ilości omega 3 do omega 6), powodują wiele chorób cywilizacyjnych. Wśród nich śmiertelne żniwo zbierają między innymi nowotwory, choroby układu krążenia z miażdżycą na czele (jej wynikiem jest choroba wieńcowa, zawały serca) i nadciśnieniem tętniczym, układem kostnym (osteoporoza i zwyrodnienia oraz zapalenia stawów) i oddechowym, a także udar mózgu, ADHD, choroba Alzheimera i depresja. Lista schorzeń właściwych naszym czasom jest bardzo długa. Co gorsza mamy do czynienia ze swoistym efektem domina, bo zapadnięcie na jedno z nich zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na inną z chorób cywilizacyjnych.
Nadmiar stresu, nikotyna, zbyt mało snu i ruchu na świeżym powietrzu oraz niedobory konkretnych, niezbędnych składników w diecie powodują braki niemożliwe do zniwelowania specjalnie skomponowanym jadłospisem oraz suplementacją. Dla przeciętnego człowieka dysponującego ograniczonym budżetem, nie mającego czasu i odpowiedniej wiedzy zaopatrzenie się w produkty spożywcze zapewniające wszystkie niezbędne dla zdrowia substancje, a zwłaszcza te, których ludzki organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie jest bardzo trudne. Rozwiązaniem stały się suplementy diety. Ponieważ z prawnego punktu widzenia suplementem można nazwać każdy produkt spożywczy, aby uniknąć bezwartościowych wyrobów najlepiej kupować je w aptekach lub sklepach i e-sklepach producentów, a co najmniej uważnie czytać opisy na opakowaniach.
Czym jest suplementacja
Aby na poziomie ogólnym przeanalizować kwestię suplementacji warto na wstępie pokusić się o stworzenie roboczej definicji tej czynności. Na potrzeby naszych rozważań proponuję, abyśmy przez suplementację rozumieli świadome i regularne dostarczanie organizmowi doustnie małych dawek niezbędnych dla jego funkcjonowania lub wspomagających zdrowie i zapobiegających rozwojowi chorób cywilizacyjnych substancji, jako uzupełnienie diety w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa dolegliwości związanych z niedoborem lub niewłaściwą proporcją suplementowanej substancji w organizmie.
Przy czym trzeba podkreślić, że suplementacja nie zastępuje dobrze zbilansowanej diety i zdrowego trybu życia. Jest ona elementem dodatkowym, choć w przypadku wielu niezbędnych dla ludzkiego organizmu substancji koniecznym.
Pojęcie suplementacji jest często kojarzone ze sportem, a w szczególności z kulturystyką. Nie tego typu wspierania organizmu będą dotyczyć nasze rozważania. Przy czym trzeba podkreślić, że dla osób intensywnie uprawiających sport suplementacja witaminami, minerałami i tłuszczami niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmu jest bardzo ważna, bo te osoby poddane są wyjątkowemu wysiłkowi. W ich przypadku korzystanie z suplementów oznacza nie tylko dbanie o zdrowie, ale także wspomaganie procesów regeneracji po treningu lub zawodach, a co za tym idzie potencjalnie lepsze samopoczucie i wyniki w sportowej rywalizacji.
Nie mniej istotne jest, aby pamiętać, że suplementy diety mają działanie prozdrowotne, dostarczają organizmowi potrzebnych substancji, ale nie są lekarstwami. Tylko niektóre, jak np. preparaty Omegaregen®, są na tyle czyste, że mogą być wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym do produkcji leków.
Suplementy wybierajmy rozsądnie
Decyzja dotycząca rozpoczęcia suplementacji powinna być oparta na konsultacji ze specjalistą. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których wybrany preparat zawiera tłuszcze, kwasy lub minerały, które w zbyt dużych ilościach mogą okazać się szkodliwe. Dopiero znając stwierdzony przy pomocy badań poziom określonych substancji można ocenić czy należy je uzupełniać (w przypadku niedoboru) lub nie.
Na opakowaniach suplementów powinna być określona dzienna dawka, którą może przyjąć osoba, która ma standardowy poziom zawartych w nich substancji. Trzeba jednak pamiętać, że na przykład osoba jedząca przez dłuższy czas bardzo dużo pomidorów zawierających potas nie powinna dostarczać go dodatkowo organizmowi. Specyficznym przykładem są kwasy tłuszczowe omega 3, których w zasadzie organizmowi nigdy nie za wiele, bo potrafi sobie on poradzić z ich nadmiarem.
Suplement może dostarczać także „surowca”, z którego organizm sam wytworzy niezbędne dla niego substancje. Tak jest na przykład w preparatach Omegaregen®, które zawierają bioestry – czyli najczystszą formę – kwasu tłuszczowego ALA z grupy omega 3, który organizm człowieka jest w stanie przetworzyć w kwasy DHA i EPA z tej samej grupy. To dobry przykład suplementu, który nie zawiera poszukiwanej substancji (w tym wypadku EPA i DHA), a pomimo tego zapewnia organizmowi wzrost jej poziomu poprzez zapewnienie odpowiedniej suplementacji substancją stanowiącą surowiec, który organizm odpowiednio wykorzysta (w tym wypadku ALA). Prawa rządzące ludzkim organizmem są złożone i warto o tym pamiętać analizując różne formy suplementacji.
To, że jakiś produkt dostępny w sklepie ze zdrową żywnością czy nawet w aptece jest określany jako suplement nie gwarantuje w 100%, że rzeczywiście jest on dobry dla zdrowia człowieka. także przy kasach w sklepach i stacjach benzynowych można spotkać niedrogie tzw. suplementy diety w postaci pastylek musujących. Zawsze warto przeczytać informacje zawarte w ulotce oraz te umieszczone na opakowaniu. W aptece powinno się zapytać sprzedawcę o opinię, bo farmaceuta to zawód zaufania społecznego, co zobowiązuje przedstawicieli tej profesji do rzetelności w stosunku do klientów. Dobrze jest także nie ulegać pokusie kupowania najtańszych suplementów oraz czynić to świadomie – po wykonaniu badań, konsultacji ze specjalistą i uzyskaniu pewności, że dany suplement rzeczywiście spełni swoje zadanie.
Istotnym elementem jest także wybieranie takich wyrobów, które nie zawierają środków wydłużających ich przydatność i chemicznych dodatków poprawiających smak lub zmieniających kolor. Dostarczanie organizmowi jednej wartościowej substancji w towarzystwie kilku, delikatnie mówiąc niezdrowych, nie ma większego sensu. Do suplementu diety nie tylko nie powinno się dodawać szkodliwych substancji, ale dążyć do tego, aby obniżyć lub zniwelować całkowicie obecność niepożądanych związków, które występują w naturalnym źródle, z którego suplement jest wytwarzany (o ile nie jest on syntetyczny). Tak dzieje się w przypadku preparatów Omegaregen®, które powstają z oleju lnianego, z którego wytwarzane są bioestry pozbawione zarówno bardzo niezdrowych substancji właściwych dla lnu jako rośliny, jak i zanieczyszczeń (w tym pestycydów), które len wchłania z ziemi.
Czy produkt jest czysty i wysokiej jakości
Suplementacja może być oparta na produktach powstających z naturalnych surowców w procesach zapewniających zachowanie ich zdrowotnych walorów lub, w przypadku suplementów syntetycznych, na drodze produkcji chemicznej. Suplementy powstałe w ten drugi sposób mogą być wartościowe, lecz najlepiej jest szukać suplementów naturalnych. Przy czym fakt wytworzenia jakiegoś produktu z naturalnych surowców nie musi oznaczać, że jest on rzeczywiście czysty i bezkrytycznie godny polecenia. Można spotkać suplementy „wzbogacane” szkodliwymi substancjami.
Także całkowicie naturalne i minimalnie (mechanicznie np. oleje powstałe w wyniku tłoczenia na zimno) przetworzone wyroby mogą stwarzać zagrożenia dla zdrowia oferując substancje niezdrowe obok zdrowych. Oczywiście tylko wokół tych drugich budowany jest dotyczący ich przekaz promocyjny. Dobrym przykładem jest olej lniany, który z jednej strony zawiera zbawienne dla ludzkiego organizmu kwasy tłuszczowe omega 3, 6 i 9, zaś z drugiej także trujące substancje właściwe dla lnu oraz wchłaniane przez tę roślinę z gleby. Dlatego olej lniany nie jest suplementem bez wad i nie może być stosowany codziennie przez cały rok – muszą być stosowane przerwy w przyjmowaniu go, aby pozwolić organizmowi na oczyszczenie się z toksycznych substancji, co oznacza, że w tym czasie nie są dostarczane organizmowi prozdrowotne substancje zawarte w oleju lnianym. Aby pacjenci mogli w bezpieczny sposób korzystać z dobrodziejstw zapewnianych przez olej lniany opracowano koncepcję przetworzenia kwasów tłuszczowych omega zawartych w oleju lnianym w ich bioestry (estry uzyskane metodami bez użycia szkodliwych substancji) czyli najczystszą i najlepiej przyswajalną formę kwasów tłuszczowych. Tak powstały preparaty Omegaregen®.
Powiązania suplementacji z innymi produktami, lekami oraz stanem zdrowia.
Bardzo istotne jest upewnienie się, że substancje zawarte w suplemencie nie wchodzą w reakcje z przyjmowanymi przez daną osobę lekami lub nie kolidują z dietą. Przy czym przez dietę należy rozumieć nie tę odchudzającą czy upiększającą, ale zdrowotną przepisaną przez fachowca. Innym ważnym elementem jest kwestia stanu zdrowia osoby zainteresowanej suplementem. Są schorzenia, przy których określone substancje nie są zalecane, a nawet szkodliwe. Przy czym pomimo, że ciąża nie jest chorobą, to należy brać ją pod uwagę przy wyborze suplementów. Nie każda substancja dobra dla przyszłej mamy jest korzystna dla zdrowia i rozwoju dziecka w okresie przed urodzeniem. Dlatego należy sprawdzać ewentualne skutki uboczne określonych suplementów i zawartych w nich substancji.
Świadome, nie bazujące na oczekiwaniu cudów, podejście do suplementacji i oparcie jej na wiedzy to, poza jej systematycznym i długotrwałym stosowaniem w dawkach zalecanych przez producenta, gwarancja poprawy zdrowia. Trzeba pamiętać, że suplement nie rozwiązuje problemów zdrowotnych bez wysiłku pacjenta. Konieczne jest całościowe, holistyczne podejście – regularne badania, suplementacja, dieta, ruch na świeżym powietrzu i sen.
Możliwość komentowania jest wyłączona.